W 1992 roku po Konferencji w RIO de JANERIO decyzją ORGANIZACJI NARODÓW ZJEDNOCZONYCH ustanowiono dzień 22 marca Światowym Dniem Wody. W grudniu 2003 Zgromadzenie ONZ ustanowiło lata 2005-2015 MIĘDZYNARODOWĄ DEKADĄ dla AKCJI „Woda dla Życia”.
Światowy Dzień Wody, obchodzony co roku 22 marca, ma na celu zwrócenie uwagi na znaczenie słodkiej wody oraz zrównoważonego zarządzania zasobami wody pitnej.
W grudniu 2010 r. Zgromadzenie Ogólne ONZ ogłosiło rok 2013 Międzynarodowym Rokiem Współpracy w Dziedzinie Wody. Celem Roku jest podniesienie świadomości na temat korzyści płynących ze wzmożonej współpracy w dziedzinie wody.
Międzynarodowy Rok Współpracy w Dziedzinie Wody ma na celu m.in.:
- podniesienie świadomości na temat potrzeby podejmowania działań dążących do wzmożenia międzynarodowej współpracy w dziedzinie wody
- podniesienie świadomości o wyzwaniach stojących przed zarządzaniem wodą w zakresie planowania, dostępu do wody, usług
- promowanie przykładów skutecznej współpracy w dziedzinie wody, poprawa jakości edukacji w kwestii wody
Największe światowe wyzwania dla ludzkości, takie jak zaspokojenie podstawowych ludzkich potrzeb, środowisko naturalne, rozwój socjoekonomiczny oraz zwalczanie ubóstwa, w wielkiej mierze zależą od zasobów wody pitnej.
Dobre zarządzanie zasobami wodnymi jest szczególnym wyzwaniem, ze względu na same właściwości wody: jej nierównomierna dystrybucja czasowa i terytorialna, złożoność cyklu hydrologicznego oraz liczne efekty jego zaburzenia.
Postępująca urbanizacja, zanieczyszczenie środowiska oraz zmiany klimatu zagrażają zasobom wody. Jednocześnie zapotrzebowanie na wodę wzrasta. Woda jest niezbędna przy produkcji żywności, energii, w przemyśle oraz gospodarstwach domowych, przy ciągle rosnącej populacji światowej, obecnie ponad 7 miliardów ludzi.
W 2013 roku, wyznaczonym przez ONZ na Międzynarodowy Rok Współpracy w Dziedzinie Wody, Zjednoczenie Ogólne ONZ uznaje współpracę jako kluczową w wyznaczeniu równowagi pomiędzy potrzebami i priorytetami różnych grup. Współpraca przy równomiernym podziale tego cennego zasobu, może być instrumentem na rzecz pokoju.
W 2012r. hasło Światowego Dnia Wody brzmiało „Bezpieczeństwo Wody i Żywności” (Water and Food Security)
Zapotrzebowanie na wodę na całym świecie ciągle wzrasta. Co prawda woda pokrywa 70% powierzchni Ziemi, ale tylko 2,5% jej zasobów to woda słodka – a tylko 1% słodkiej wody jest dostępny dla człowieka. Szacuje się, że na świecie 1,1 miliarda ludzi nie ma na co dzień dostępu do wody pitnej.
Należy podjąć działania, by:
- ZMNIEJSZYĆ zużycie wody przy jednoczesnym wzroście sprzedaży. Cel firm na 2012 rok to poprawa efektywności zużycia wody o 20% w porównaniu z poziomem z 2004 r.
- PONOWNIE UŻYWAĆ wodę wykorzystywaną w zakładach produkcyjnych i zwracać środowisku oczyszczoną wodę użytkową w ilości niezbędnej dla wspierania rozwoju flory i fauny wodnej.
- ODTWARZAĆ zasoby wody używanej do produkcji napojów poprzez zaangażowanie w istotne dla danego regionu inicjatywy przynoszące korzyści dla środowiska i lokalnych społeczności.
Zasoby wód powierzchniowych Polski szacuje się na około 187 mld m3, co plasuje nasz kraj na 22 miejscu w Europie pod tym względem. W krajach europejskich przeciętne zasoby wód powierzchniowych szacowane są na 4 600 m3 / rok na jednego mieszkańca – 3 razy więcej niż w Polsce.
Dziś 884 milionów ludzi na ziemi jest pozbawionych dostępu do wody spełniającej podstawowe normy czystości. Co siódmy człowiek na świecie cierpi z powodu pragnienia oraz chorób spowodowanych spożyciem skażonej wody. Według WHO półtora miliona dzieci umiera rocznie z powodu chorób związanych z niedostatkiem wody pitnej.
Żywność a woda w produkcji:
- 1 kg pomarańczy – 50 l
- 1 kg jabłek – 70 l
- 1 kg pszenicy – 1500 l
- 1 hamburger – 2400 l
- 1 kg wołowiny – 7000 l
Zgromadzenie Ogólne NZ ogłosiło rok 2008 Międzynarodowym Rokiem Warunków Sanitarnych (rezolucja A/RES/61/192). Głównymi celami obchodów Roku są wzrost świadomości na temat wpływu warunków sanitarnych na życie człowieka i przyspieszenie procesu redukcji ubóstwa.
Na Szczycie Milenijnym w 2000 r. ustalono osiem Milenijnych Celów Rozwoju, które dotyczą: ograniczenia ubóstwa i głodu, zapewnienia edukacji na poziomie podstawowym, promowania równości płci, zmniejszenia umieralności dzieci, poprawy opieki zdrowotnej, ograniczenia rozprzestrzeniania się HIV/AIDS, gospodarowania środowiskiem naturalnym oraz stworzenia porozumienia na rzecz rozwoju. Podczas Światowego Szczytu na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju w Johannesburgu w 2002 r. siódmy cel, dotyczący stosowania zrównoważonych metod gospodarowania zasobami naturalnymi, w tym dostępu do czystej wody, został rozszerzony o warunki sanitarne i zakłada, że „do roku 2015 zmniejszy się o połowę liczba ludzi, którzy nie mają dostępu do wody pitnej i do podstawowych systemów sanitarnych”. Poprawa warunków sanitarnych wpłynie na szybsze osiągnięcie pozostałych Milenijnych Celów Rozwoju.
Zdaniem międzynarodowych ekspertów, nadszedł czas działania. Obecnie świat dysponuje odpowiednimi technologiami i wiedzą. Wszyscy powinni współpracować: rządy krajów, samorządy lokalne, organizacje pozarządowe, sektor prywatny i społeczeństwo obywatelskie. Media i opinia publiczna mogą wpływać na liderów politycznych i zachęcać do działania. Szacuje się, że dzięki nakładom w wysokości 10 miliardów dolarów rocznie, przeznaczonym na poprawę warunków sanitarnych na świecie, zmniejszyłaby się do 2015 r. o połowę liczba ludzi, którzy nie mają dostępu do podstawowych systemów sanitarnych. Jeśli środki te byłyby przekazywane co roku, to w ciągu jednej lub dwóch dekad zostałby osiągnięty postęp w tej kwestii. 10 miliardów dolarów rocznie to: mniej niż 1% wydatków światowych przeznaczonych w 2005 r. na wojsko, 1/3 światowych wydatków na wodę w butelkach, roczna suma, jaką Europejczycy przeznaczają na zakup lodów.
Filtrowanie wody
Główną stroną internetową poświęconą Międzynarodowemu Roku Warunków Sanitarnych jest International Year of Sanitation 2008 (http://esa.un.org/iys/index.shtml). Znajdują się tam informacje zachęcające do podejmowania działań oraz przykłady, co można zrobić w kwestii poprawy warunków sanitarnych.
Przesłanie Sekretarza Generalnego ONZ z okazji Międzynarodowego Roku Warunków Sanitarnych
Właściwe warunki sanitarne i dostęp do infrastruktury sanitarnej są jedną z najważniejszych i niedocenianych potrzeb ludzkich. Są niczym innym jak podstawową kwestią zapewniającą godność i prawa człowieka. Są fundamentem rozwoju ekonomicznego i ochrony środowiska. Głęboko wiążą się ze wszystkimi Milenijnymi Celami Rozwoju, a w szczególności tymi, które dotyczą środowiska, edukacji, równości płci, ograniczenia umieralności dzieci i ubóstwa.
Międzynarodowe wysiłki w celu zapewnienia dostępu do infrastruktury sanitarnej nie przyniosły spodziewanych efektów. Dzisiaj ponad 2 miliardy ludzi na całym świecie nie ma dostępu do podstawowych systemów sanitarnych. W krajach rozwijających się około 90% ścieków jest odprowadzanych do nurtów wodnych bez wcześniejszego oczyszczenia, zanieczyszczając wodę pitną. Szacuje się, że każdego tygodnia 42,000 ludzi umiera na choroby spowodowane niską jakością wody i brakiem podstawowych systemów sanitarnych. Taka sytuacja jest niedopuszczalna.
Międzynarodowy Rok Warunków Sanitarnych ogłoszony przez Zgromadzenie Ogólne NZ ma na celu ułatwienie podjęcia globalnych inicjatyw w zakresie dostępu do systemów sanitarnych. Tworzy platformę, która nadaje tej problematyce znaczenie priorytetowe. Umożliwia włączenie kwestii warunków sanitarnych w działania międzynarodowej społeczności. Przyspieszy realizację Milenijnych Celów Rozwoju, które zakładają, że do 2015 r. zmniejszy się o połowę liczba ludzi bez dostępu do wody pitnej i podstawowych warunków sanitarnych.
Inwestowanie w infrastrukturę sanitarną jest jednym z najważniejszych zadań dla każdego kraju. Wydając jednego dolara na poprawę warunków sanitarnych, zaoszczędza się 9 dolarów na wydatki związane ze zdrowiem, edukacją, rozwojem społecznym i gospodarczym.
Ogłaszając Międzynarodowy Rok Warunków Sanitarnych, wzywam społeczność międzynarodową, rządy krajów i społeczeństwa obywatelskie do podjęcia tematu warunków sanitarnych na niespotykaną dotąd skalę. Niech Rok zakończy się globalnymi sukcesami, przynoszącymi niezaprzeczalne, pozytywne zmiany miliardom ludzi, którzy nie mogą korzystać z osiągnięć dobrobytu.
Cele roku
Głównym zadaniem Międzynarodowego Roku Warunków Sanitarnych jest zachęcenie światowej społeczności do włączenia się w realizację celów związanych z poprawą warunków sanitarnych.
Główne cele Międzynarodowego Roku Warunków Sanitarnych to:
- Zwiększenie świadomości i zaangażowania wszystkich organizatorów obchodów Roku. Wpłynie to na poprawę warunków sanitarnych i tym samym pomoże w realizacji Milenijnych Celów Rozwoju w obszarach takich jak: zdrowie, równość płci, edukacja, zrównoważony rozwój, postęp ekonomiczny i środowisko naturalne. Organizatorzy będą między innymi monitorować dane dotyczące warunków sanitarnych oraz zbierać informacje o konkretnych działaniach w poszczególnych krajach.
- Zmobilizowanie rządów państw i administracji lokalnej, instytucji finansowych, sektora usług, grup społecznych, sektora prywatnego i agend ONZ do szybkiego wypracowania porozumień w kwestii poprawy warunków sanitarnych. Porozumienia te powinny uwzględniać finansowanie rozwoju i wykorzystanie tradycyjnych rozwiązań dla danego kraju.
- Tworzenie i wdrażanie programów oraz polityk krajowych i międzynarodowych dotyczących poprawy warunków sanitarnych.
- Wzmocnienie organizacji pozarządowych, instytutów naukowych i badawczych oraz innych podmiotów, by mogły opracowywać i wdrażać programy związane z wodą i systemami sanitarnymi. Włączenie tematyki warunków sanitarnych w programy dotyczące higieny, gospodarstw domowych i szkół (na przykład korzystanie z toalet, umywalek, pryszniców). Promowanie zagadnień związanych z warunkami sanitarnymi wśród społeczności lokalnej, zwłaszcza wśród kobiet.
Wpływ warunków sanitarnych na godność człowieka i rozwój społeczny
Warunki sanitarne przyczyniają się do zapewniania godności, prywatności oraz bezpieczeństwa, szczególnie kobiet i dziewcząt. Świadczą o statusie społecznym. Odpowiednie warunki sanitarne w szkołach pozwalają dzieciom, zwłaszcza dziewczętom w okresie dojrzewania, na kontynuację nauki. Ograniczony dostęp do toalet może spowodować wzrost chronicznych obstrukcji. Przyczynia się również do tego, iż kobieta staje się bezbronna wobec przemocy, kiedy zmuszona jest do wypróżniania się podczas zmroku w ustronnych miejscach. Wprowadzenie udogodnień sanitarnych jest korzystne dla całej społeczności, a przede wszystkim dla kobiet i dziewcząt.
Wpływ warunków sanitarnych na rozwój ekonomiczny
Poprawa warunków sanitarnych ma wpływ na rozwój ekonomiczny oraz redukcję ubóstwa. Bez udoskonalenia warunków sanitarnych nie zostanie osiągnięty żaden z Milenijnych Celów Rozwoju.
Wydając jednego dolara na poprawę warunków sanitarnych, zaoszczędza się ponad 7 dolarów na wydatki związane ze zdrowiem, edukacją, rozwojem społecznym i gospodarczym.
Wpływ warunków sanitarnych na środowisko
Odpowiednie pozbywanie się ekskrementów zabezpiecza jakość źródeł wody pitnej. Wtórne użycie kompostu w rolnictwie przynosi korzyści nie tylko dla środowiska, ale także ekonomiczne.
- Każdego tygodnia 42,000 osób umiera na skutek chorób spowodowanych niską jakością wody i brakiem podstawowych systemów sanitarnych.
- Około 90% ścieków jest odprowadzanych do nurtów wodnych bez wcześniejszego oczyszczenia.
- Ponad 200 milionów ton odpadków wytworzonych przez człowieka oraz niezliczone ilości wody nie są gromadzone i oczyszczane, tym samym szkodzą środowisku i zagrażają milionom ludzi, powodując choroby i przyczyniając się do nędzy.
Wpływ warunków sanitarnych na zdrowie człowieka
Poprawa warunków sanitarnych ogranicza zachorowalność i liczbę zgonów spowodowanych między innymi cholerą, ostrą biegunką i zapaleniem płuc, zapobiega również niedożywieniu.
- Ponad 2,6 miliardów ludzi, w tym prawie miliard dzieci, nie ma dostępu do podstawowych systemów sanitarnych.
- Co 20 sekund umiera dziecko na skutek złych warunków sanitarnych. Każdego roku można zapobiec śmierci 1,5 miliona osób.