Wieża Ciśnień w Płocku
przy ul. Warszawskiej 26
Obiekt wpisany do rejestru zabytków: numer rejestru zabytków dawnego województwa płockiego: 587, data wpisania: 22.03.1988r.
Powierzchnia działki: | 0,0070 ha |
Działka nr: | 1027/1 |
Rok budowy: | 1892 |
Powierzchni zabudowy: | 60 m2 |
Rodzaj ścian: | murowane |
Ilość kondygnacji nad ziemią: | 5 |
Wieża Ciśnień w Płocku – wieża ciśnień zbudowana w 1892 roku na mocy koncesji na budowę nowoczesnych wodociągów miejskich, którą otrzymał Selewka Chessin z Moskwy. Pięciokondygnacyjny, ośmioboczny budynek z czerwonej cegły wzniesiono przy końcu ulicy Warszawskiej (obecnie plac J. Dąbrowskiego). Zbiornik umieszczony na najwyższej kondygnacji miał pojemność siedmiu tysięcy wiader. Stacja pomp i filtrów powstała u podnóża skarpy nad Wisłą. Wieża Ciśnień jest najdalej na wschód wysuniętym zabytkowym budynkiem Starego Miasta.
Wieża powstała jako jeden z elementów systemu wodociągów miejskich budowanego na przełomie XIX i XX wieku. Długo była jedną z najwyższych budowli w Płocku. Jej funkcja ciągle się zmieniała, od pomieszczeń mieszkalnych przez warsztat naprawczy i archiwum Wodociągów aż po galerię. Dwukrotnie w czasie wojen była uszkodzona, ale dzięki solidnej konstrukcji przetrwała bombardowania.
W końcu zaczęła niszczeć z powodu konfliktu pomiędzy strażakami a konserwatorem zabytków. Wreszcie przekazano obiekt pierwszemu właścicielowi – Wodociągom Płockim, którzy zlecili projekt adaptacji zabytku Marcie Siodłak oraz Krzysztofowi Kamińskiemu.
Plany zakładają, że nad miejscem, gdzie znajduje się obecnie stara fontanna, na wysokich palach stanie taras kawiarniany, przykryty poliwęglanowym, przezroczystym materiałem.Pojawi się również nowa fontanna. Pod zadaszonym tarasem znajdą się pomieszczenia techniczne do obsługi wodotrysku oraz winda dla niepełnosprawnych. Na pierwszym piętrze wieży ciśnień przewidziano kawiarnię z zapleczem usytuowanym na parterze i w piwnicach. Na drugiej i trzeciej kondygnacji powstaną sale z przeznaczeniem na działalność kulturalno-edukacyjnyą. Spiralne schody będą prowadzić do punktu widokowego, przykrytego szklana kopułą.
Sama wieża jest konstrukcją solidną i stabilną. Ma pięć kondygnacji oraz piwnicę. Wysokość całkowita budynku sięga 24 metrów. Budynek zwieńcza drewniany dach o łamanej konstrukcji. Gmach wzniesiony został na planie regularnego ośmioboku, którego średnica zewnętrzna sięga 9 metrów. W przyziemiu mury mają 120 cm grubości, zaś na najwyższej kondygnacji 60 cm. Na szczycie wieży zainstalowany był zbiornik liczący 90 metrów sześciennych pojemności, czyli około 90 tys. litrów. W momencie budowania wieży pojemność zbiornika liczono w wiadrach. Stropy wszystkich kondygnacji naziemnych są drewniane, natomiast przy podpiwniczeniu betonowe.
W północnej części wnętrza wieży znajduje się klatka schodowa z drewnianymi schodami zabiegowymi. Stan techniczny części murowanej jest zdaniem fachowców zadowalający, a nawet dobry. W znacznie gorszym stanie są stropy drewniane oraz klatka schodowa. Praktycznie nie nadają się do eksploatacji, gdyż stwarzają zagrożenie.
REKONSTRUKCJA I REWITALIZACJA WIEŻY CIŚNIEŃ 2011 – 2013
2011 rok
- Wykonano podbicie istniejących fundamentów poprzez wykonanie płyty żelbetowej wpuszczonej pod istniejący fundament. W trakcie tych prac znaleziono pamiątkową tabliczkę.
Tłumaczenie:
14/26 maja 1894 roku od narodzenia Chrystusa
wykonano zakładkę pod wieżę ciśnień wodociągu miasta Płocka,
2012 rok
- Wykonano stabilizację zabytku: wymieniono stropy i klatkę schodową na niepalne, żelbetowe.
- Rozebrano skorodowane biologicznie stropy, klatkę schodową i więźbę dachową – przez co zatrzymano rozprzestrzenianie się korozji biologicznej, zlikwidowano wszelkie jej ogniska.
- Wykonano nową niepalną konstrukcję dachu – przeszkloną kopułę wraz z obróbkami blacharskimi, umożliwiającą zorganizowanie punktu widokowego.
- Zabezpieczono ściany poprzez wykonanie nowych tynków renowacyjnych.
- Wykonane prace zapoczątkowały pierwszy kapitalny remont zabytku w 120 – letniej historii Wieży (z wyjątkiem napraw uszkodzeń ścian po ostrzale artyleryjskim w 1914 roku).
- Wykonane prace stanowią podstawę modernizacji i przystosowania Wieży do pełnienia nowych funkcji kulturalnych, turystycznych, gastronomicznych i usługowych.
2013 rok
- Wykonano schody do punktu widokowego wraz z balustradą.
- Wykonano prace instalacyjne wewnętrzne podtynkowe.
- Rozpoczęto montaż stolarki okiennej, roboty tynkarskie wewnętrzne.
- Oczyszczono i zaimpregnowano elewację.
- Rozpoczęto montaż konstrukcji tarasu.
- Trwają prace projektowe fontanny, iluminacji.
- Trwają prace projektowe zagospodarowania całego Placu Dąbrowskiego – jako oddzielne zadanie.
WERSJA ROBOCZA PROJEKTOWANEJ FONTANNY NA TARASIE WIEŻY CIŚNIEŃ
arch. Marta Siodłak i arch. Piotr Szymczak.
ZDJĘCIA WNĘTRZA WIEŻY CIŚNIEŃ WYKONANE PRZED ROZPOCZĘCIEM REKONSTRUKCJI I REWITALIZACJI